Tiroid Ameliyatları

Tiroid ameliyatları, tiroid bezinde meydana gelen rahatsızlıkların tedavisi için kullanılan bir yöntemdir. Hastalığın durumuna bağlı olarak yapılan ameliyatta bezin tamamı veya bir bölümü alınabilmektedir.

Tiroid bezi, metabolizma için büyük bir öneme sahiptir. Boyun bölgesinde yer almaktadır ve adeta bir kalkana benzemektedir. T3 ve T4 gibi çok önemli hormonları salgılamaktadır. Bu hormonların düzeyleri, belli aralıkta olmalıdır.

Aksi durumda çok farklı sağlık problemleri meydana gelebilmektedir. Dolayısı ile tiroid hastalıklarının hızlı bir şekilde tedavi edilmesi gerekmektedir.

Tiroid Ameliyatı Nedir?

Tiroid ameliyatı, bu bezde meydana gelen rahatsızlığa bağlı olarak yapılan cerrahi müdahaleye verilen isimdir. Söz konusu ameliyat, farklı nedenlere bağlı olarak yapılabilmektedir.

Ancak bunların tamamı, tiroid ameliyatı olarak isimlendirilmektedir. Tiroid belirtisi de, yine rahatsızlığa bağlı olarak değişmektedir.
Tiroid denildiği zaman akla farklı hastalıklar gelebilir. Ancak söz konusu hastalıklarda guatr ve nodül kavramlarının öne çıktığını ifade etmek yanlış olmayacaktır.

Guatr Nedir?

Guatr, tiroid bezinin farklı nedenlere bağlı olarak büyümesine verilen isimdir. Bu kelimenin kökü, şişlik anlamında guttur kelimesidir. Söz konusu hastalık, tiroid bezinin tamamının büyümesi şeklinde olabilir.

Böyle bir durumda ilgili hastalık diffüz guatr olarak isimlendirilirken, nodüllere bağlı olarak ortaya çıkan büyümeye ise nodüler guatr denilmektedir.

Guatr Belirtileri

Guatr, etkileri kişiden kişiye göre farklılık gösteren bir hastalıktır. Esasında bu durumun nedeni, guatrın altında yatan sebeplerdir. Bazen graves hastalığı nedeniyle bu durum meydana gelirken, bazen de boyun bölgesinin radyasyona maruz kalmasına bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir.

Dolayısıyla belirtileri farklı olmaktadır. Ancak guatr belirtileri genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• Boyun bölgesinde şişlik
• Nefes almada ve yutkunmada zorlanma
• Öksürme
• Kilo alma
• Saç dökülmesi
• Kabızlık

Burada yer alan belirtiler, her tiroid hastasında görülmez. Hatta bazı hastalarda, en küçük bir belirti dahi olmayabilir.

Nodül Nedir?

Nodül, tiroid bezi içerisinde farklı nedenlerden kaynaklı olarak oluşan kitlelerdir. Bu kitleler, genellikle iyi huyludur. İyi huylu nodüller için herhangi bir tedavi uygulanması gerekmemektedir.

Ancak yaklaşık %10’luk kısım kötü huyludur. Böyle bir durumda hastalık, tiroid kanseri olarak tanımlanmaktadır.
Nodüller, küçük kitlelerdir ve genellikle dışarıdan fark edilmezler. Ancak bazıları 2 cm çapa ulaşabilir.

Böyle büyük nodüller, çıplak gözle dahi rahatlıkla fark edilebilirler.

Tiroid Tedavisinde Ameliyat Kararı Nasıl Alınır?

Tiroid tedavisinin cerrahi yöntemlerle mi, yoksa medikal yöntemlerle mi olacağının kararı, bir dizi tetkik sonrasında verilir. Özellikle nodül tespit edilen vakalarda, bu karar için en önemli etken biyopsi sonucudur.

Biyopsi, özel bir aspirasyon iğnesi ile alınan parçanın, patolojik olarak incelenmesidir. Böylece nodülün iyi huylu mu, yoksa kötü huylu mu olduğu tespit edilir.

İyi huylu nodüllerin tespitinde ameliyat kararı alınmaz. Eğer bu tip nodüllerin tiroidin çalışmasına etkisi var ise ilaç tedavisi seçeneği değerlendirilir.

Ancak kötü huylu nodüllerin tespitinde, kesin olarak ameliyat kararı alınır. Çünkü kötü huylu nodül, tiroid kanseri anlamına gelmektedir. Tiroid kanseri belirtileri, genel itibariyle diğer tiroid hastalıklarından farklı belirtilere sahip değildir.

Ameliyat kararı, hastaya uygulanan test ve tetkiklerin sonucuna bakarak, cerrah tarafından verilmektedir. Bu aşamada hastalar detaylı olarak bilgilendirilir, ameliyatın etkileri ve riskleri anlatılır.

Onların onay vermeleri durumunda ameliyat için hazırlıklara başlanır. Hastaların onayı olmadan ameliyat yapılmaz.

Tiroid Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Tiroid ameliyatı, genel anestezi altında yapılır. Genel anestezi sayesinde hastalar en küçük bir ağrı dahi duymazlar. Anestezi sonrasında boyun bölgesinde yaklaşık 4-5 cm büyüklüğünde bir kesi açılır.

Sonrasında deri altındaki ince kaslar da açılır ve böylece tiroid bezine ulaşılır.
Bu işlem esnasında ses tellerine ve paratiroid bezlerine zarar verilmemesine ekstra özen gösterilmelidir. Ses telleri için özel bir cihaz kullanılır ve ses tellerinin yeri net olarak belirlenir.

Böylece operasyon sırasında zarar görmelerinin önüne geçilir.

Tiroid bezlerindeki nodüllerin konumu, büyüklüğü ve sayısına bağlı olarak bezin bir bölümü veya tamamı alınabilir. Örneğin, iki kanatlı yapıya sahip olan bezin tek tarafından nodül var ise sadece o bölüm alınırken, diğer bölüm bırakılır.

Ancak her iki tarafta da çoklu nodül varsa, bezin tamamının alınması söz konusu olur.
Tiroid ameliyatı, kanser ya da kanser dışı nedenlerden dolayı alınır. Bu noktada tedavi amaçlı olarak yapılan bazı cerrahi operasyonlar vardır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Lobektomi (Tiroid bezinin yarısının alınması)
• Subtotal tiroidektomi (Lobların her ikisinde bir miktar tiroid dokusu bırakılarak geri kalan bölümün alınması)
• Totale yakın tiroidektomi (Lobların birinde bir gramdan daha az doku bırakılarak bezin alınması)
• Total tiroidektomi (Bezinin tamamının alınması)

Bu seçeneklerden hangisini uygulanacağına, hastanın durumuna ve nodüllerin konum ve sayısına bakarak cerrah tarafından karar verilmelidir.

Neden Sadece Nodüller Alınmıyor?

Tiroid ameliyatlarında sadece nodüller değil, bunların temas ettiği dokular da alınır. Esasında cerrah açısından sadece nodülün alınması çok daha kolaydır ve çok daha az zaman almaktadır.

Ancak bu ameliyat yapılırken, sadece nodüllerden kurtulma değil, bunun yanında nüks olasılığının da ortadan kaldırılması hedeflenir.
Bilindiği gibi kanser hücreleri, sadece kitle içerisinde değil, komşu hücrelerde de bulunabilmektedir.

Bu yüzden tiroid ameliyatları yapılırken, nodül ile birlikte nodülün temasta olduğu dokular da alınmaktadır.

Tiroid Ameliyatının Riskleri Nelerdir?

Tiroid ameliyatları, diğer cerrahi işlemler gibi önemli risklere sahiptir. Bu riskler genel itibariyle şu şekilde sıralanabilir:

• Enfeksiyon
• Kanama
• Morarma
• Şişme
• Ağrı
• Emboli

Her ameliyat için geçerli olan bu risklerin haricinde, tiroid ameliyatlarının farklı riskleri de vardır. Bunların başında ses kısıklığı gelir. Ses telleri, ameliyat yapılan bölgeye çok yakın bir konumdadır.

Fark edilmeden bunların kesilmesi sonucunda ses kısıklığı ve sesin tamamen gitmesi gibi istenmeyen durumlar meydana gelebilmektedir.

Buradaki bir diğer önemli risk ise kalsiyum düşüklüğüdür. Yine ameliyat bölgesine yakın bir noktada olan paratiroid bezlerinin fark edilmeden alınması ya da bunların yerinden oynatılması, işlevlerini yerine getirmelerine engel olur.

Buna bağlı olarak da kalsiyum düşüklüğü meydana gelir.
Buradaki risklerin minimize edilmesi için cerrah seçimine ekstra önem verilmesi gerekir. Alanında uzman ve deneyimli bir endokrin cerrahın yaptığı ameliyatta, bu türden olumsuzlukların görülme olasılığı son derece düşüktür.

Tiroid Ameliyatı Sonrası

Tiroid ameliyatı sonrasında hastalar genellikle bir gece gözetim altında tutulur ve kontroller yapıldıktan sonra ertesi gün taburcu edilir. Bu süreçte doktorların talimatlarına göre hareket etmek gerekir.

Reçete edilen ilaçların zamanında ve düzenli olarak kullanılması önemlidir. Özellikle tiroid bezinin tamamının alındığı ameliyatlardan sonra hastaların, reçete edilen tiroid hormonu ilacını her gün kullanması gerekir.

Ameliyattan sonraki ilk günlerde söz konusu bölgede ağrı, şişlik ve morarma meydana gelebilir. Bunlar, normal ve beklenen etkilerdir.

Ancak zaman içerisinde ilgili yan etkiler kendiliğinden geçecektir. İlk dönemlerde ameliyat bölgesini travmalardan korumak gerekir.

Ses tellerinin ameliyat bölgesine yakın olması nedeniyle hastaların ameliyat sonrasında konuşmaya başlamaları için doktorlarından onay almaları, önemli bir diğer detaydır.

Hastalar, yaklaşık bir hafta sonra normal rutin yaşamlarına dönebilir. İlk zamanlar yorucu ve ağır işlerden kaçınmaları gerekir.